کنسر کولورکتال یا سرطان روده بزرگ
کنسر کولورکتال یا سرطان روده بزرگ
این نوع سرطان نسبتاً شایع بوده و با عواملی مانند؛ سن، رژیم غذایی، چاقی، الکل، سیگار، ژنتیک و سابقه مثبت فامیلی در ارتباط می باشد.
در بیشتر بیماران تشخیص اولیه به دنبال علائمی مثل خونریزی و درد شکم و اسهال و یبوست متناوب و یا آنمی ؛ به وسیله کلونوسکوپی انجام میشود ولی در برخی موارد هم تشخیص طی اسکرین روتین و بدون وجود علائم بالینی داده میشود. پس بدین ترتیب به طور ایده آل همه بیماران باید بررسی کلونوسکوپی از سراسر روده بزرگ ؛ قبل از انجام جراحی داشته باشند و در صورتی که کلونوسکوپی به هر علتی مثل انسداد یا عدم آمادگی کامل روده قبل از جراحی قابل انجام نباشد، می توان سی تی اسکن یا ام آر آی را جایگزین کلونوسکوپی کرد و بررسی بقیه قسمت های روده را بعد از رزکشن جراحی در اولین فرصت مناسب انجام داد.
تعیین نوع درمان در کنسر کولورکتال به تعدادی فاکتور بستگی دارد که مهم‌ترین آنها محل تومور و گسترش موضعی آن می باشد . برای تعیین این فاکتورها یکسری بررسی‌هایی قبل از شروع درمان انجام می گردد که شامل کولونوسکوپی همراه با بیوپسی؛ انجام ام آر آی یا سونوگرافی اندورکتال و سی تی اسکن قفسه سینه، شکم و لگن و همچنین میزان CEA سرم می باشد .
- • کولونوسکوپی و بیوپسی، تاییدی است بر تشخیص کنسر کولورکتال و تعیین نسبی محل آن .
- • ام آر آی یا سونوگرافی اندورکتال برای کمک به مرحله بندی اولیه بر اساس میزان گسترش موضعی تومور انجام می شود .
- • سی تی اسکن هم برای بررسی و تعیین وجود یا عدم وجود متاستاز دوردست انجام میگردد
- • CEA برای پیگیری های حین درمان و نیز بعد از پایان درمان و همچنین پیش آگهی تومور اندازه گیری میشود.
بعد از تکمیل این بررسی‌ها برای برخی بیماران با کنسر تهاجمی محدود به یک پولیپ با درگیری سطحی و ظاهر پاتولوژیک مطلوب ، جراحی غیرتهاجمی با استفاده از اندوسکوپی انجام شده و پولیپ خارج می گردد، که این تنها درمان برای این بیماران در این مرحله خواهد بود و نیاز به درمان های اضافه تری نخواهند داشت.
ولی در مواردی با تومورهای فیکس ،سایز بزرگ ، تهاجم عمقی، درگیری غدد لنفاوی ،انسداد یا سوراخ شدگی روده ، درمان های کمکی از قبیل شیمی درمانی، رادیوتراپی به طور جداگانه یا همزمان، قبل از انجام جراحی های تهاجمی یا بعد از آن برای بیمار در نظر گرفته میشود که همه بر اساس فاکتورها و ویژگی‌های فردی بیمار و ویژگی های تومور مثل محل تومور و مرحله بندی آن ،علائم بالینی هنگام تشخیص بیماریهای زمینه ای همراه ، وجود متاستاز، وجود علائم انسدادی و برخی ویژگی‌های ژنتیکی تومور تعیین می گردد .
برخی بیماران کاندید شیمی درمانی اولیه قبل از جراحی میشوند؛ مثل بیماران غیر قابل جراحی به علت عدم وجود شرایط جسمی مناسب برای اینکار یا احتمال بالای مارژین مثبت بعد از عمل.
برخی دیگر کاندید کمورادیاسیون قبل از عمل میشوند مثل مواردی که قصد حفظ اسفنگتر وجود دارد ورادیوانکولوژیست ناچاراست شیمی درمانی را همزمان با پرتودرمانی و قبل از جراحی برای بیمار تجویز کند و شانس کولستومی یا کیسه مدفوعی را برای انها به حداقل برساند .
گاهی برای بیماران متاستاتیک جراحی درترکیب با شیمی درمانی اولیه در برخی موارد خاص قابل انجام هست ولی اکثراین بیماران متاستاتیک غیر قابل جراحی میباشند و توصیه به شیمی درمانی تنها جهت جلوگیری از انتشار تومور می شود.
پیگیری بعد از اتمام دوره درمان به صورت معاینات بالینی منظم ونیزاندازه گیری CEA سرم، سی تی اسکن و کولونوسکوپی دوره ای میباشد و در صورت ایجاد عود تومور گاهی ترکیبی از درمان های رادیوتراپی، شیمی درمانی و جراحی می‌تواند درمان کامل این بیماران را تضمین کند.