سرطان پستان
سرطان پستان
سرطان پستان دومین سرطان شایع در کل جهان می باشد و خوشبختانه میزان مرگ و میر ناشی از این کنسر اخیراً کاهش چشمگیری داشته که به خاطر بهبود در وضعیت غربالگری و همچنین درمان می باشد.
افزایش سن ،جنس مونث ، نژاد سفید، چاقی در دوران یائسگی، الکل و سطح بالای استروژن در بدن؛ سبب افزایش خطر ابتلا به کنسر پستان می گردد و از طرف دیگر ورزش منظم ، مصرف میوه و سبزیجات، ماهی و روغن زیتون سبب کاهش خطر کنسر میشود.
در اکثر موارد کنسر برست به دنبال ماموگرافی غیر نرمال تشخیص داده میشود, که احتمالا نیاز به ارزیابی تشخیصی بیشتری با سونوگرافی خواهد بود.
تصویربرداری ها یک سری اطلاعات در مورد خوش خیم یا بدخیم بودن توده های موجود در بافت پستان و همچنین نیاز به انجام پیگیری یا بیوپسی را در قالب واژه ای به نام BIRADS تعریف و گزارش میکنند که اسکور بندی آن از صفر تا ۶ می باشد .
بیماران بدون علامت، با یافته های تصویربرداری غیرنرمال در غربالگری ؛ باید تحت هدایت سونوگرافی ، ماموگرافی یا ام‌آر‌آی نمونه برداری شوند . همچنین در بیمارانی که با علائمی چون توده پستان یا ترشح و یا گاهی با وجود تغییرات پوستی مثل پوست پرتقالی یا زخم و التهاب یا بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل مراجعه میکنند نیز بیوپسی سوزنی جهت تشخیص و بررسی بیشتر ضروری است . در کمتر از ۵ درصد از موارد هم بیمار با علائم متاستاز مراجعه نموده وبیوپسی میشود.
برای بیشتر افراد در مراحل ابتدایی کنسر، درمان اولیه به صورت جراحی است و نوع این جراحی وابسته به سایز تومور، سایز پستان و تعداد توده های بدخیم موجود در بافت پستان بوده و به دو صورت :
- برداشت کامل پستان(ماستکتومی)
- برداشت توده پستان با یک حاشیه از بافت نرمال اطراف تومور(جراحی حفظ پستان) همراه با رادیوتراپی بعد از جراحی
قابل انجام است. که هر دو روش نتایج و اثربخشی مشابه و برابر داشتند.
در مواردی که با مراحل پیشرفته تر از بیماری؛ مثلا توده های بزرگتر یا درگیری غدد لنفاوی مواجه هستیم ، قدم اول درمان به صورت شیمی درمانی می باشد و سپس جراحی و رادیوتراپی و هورمون درمانی برای بیمار تجویز خواهد شد.
در صورت شک به درگیری غدد لنفاوی زیر بغل طی معاینه یا سونوگرافی ، باید قبل از جراحی؛ بیوپسی شوند و در صورت درگیری ، تخلیه کامل غدد لنفاوی زیر بغل حین عمل صورت گیرد.
همانطور که در بالا اشاره شد همه بیمارانی که تحت جراحی حفظ پستان قرار گرفتند، نیازمند رادیوتراپی بعد از عمل جهت کنترل موضعی کامل تومور هستند ، ولی فقط دسته کوچکی از بیماران با جراحی ماستکتومی( برداشت کامل پستان) بعد از عمل نیاز به رادیوتراپی خواهند داشت که بستگی به مرحله بیماری در ابتدای تشخیص و پاسخ پاتولوژیک به شیمی درمانی قبل از جراحی دارد.
بیماران با هورمون رسپتور منفی و پاسخ کامل به درمان قبل از جراحی؛ نیاز به درمان اضافه تری پس از آن نخواهند داشت.
برای برخی از بیماران با هورمون رسپتور مثبت که شرایط جراحی پستان و شیمی درمانی به هر علتی مهیا نیست (مثل طول عمر محدود ، شرایط جسمی نامساعد و بیماری‌های زمینه‌ای و شدید همراه ) اندوکرین تراپی (هورمون درمانی)به تنهایی توصیه می گردد.
پیگیری بعد از درمان هم اهمیت بالایی دارد و باید با ماموگرافی ، معاینه ،ازمایش و سونوگرافی درفواصل منظم انجام گردد تا در صورت بروز عود تومور، درمان مربوطه برای بیمار شروع گردد.