شیمی درمانی اصفهان +دارو های شیمی درمانی
شیمی‌درمانی چیست؟
یکی از روش‌های موثر و پرکاربرد برای درمان انواع سرطان شیمی درمانی است. شیمی‌درمانی قادر است سلول‌های سرطانی را در هر نقطه از بدن از بین ببرد. این سازوکار، شیمی‌درمانی را از درمان‌هایی مانند جراحی و پرتودرمانی متمایز می‌کند. با جراحی می‌توان تومور را از بافت منشاء یعنی بافتی که از آن سرچشمه گرفته است خارج کرد. درواقع جراحی یک نوع درمان موضعی است.
پرتودرمانی نیز در ناحیه خاصی از بدن برای کشتن سلول‌های سرطانی انجام می‌شود. درمان‌هایی از این قبیل، درمان‌های موضعی نامیده می‌شوند زیرا تنها قسمت محدودی از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. اما در مقابل، شیمی درمانی یک درمان سیستمیک تلقی می‌شود زیرا دارو های شیمی درمانی به جریان خون تزریق می‌شوند و سراسر بدن را می‌پیمایند.
اهداف شیمی درمانی
اگر پزشک معالج شیمی‌درمانی را در برنامه درمانی در نظر گرفته باشد برای درک اهمیت و ضرورت آن، بهتر است با اهداف مختلف شیمی درمانی آشنا شویم. سه هدف اصلی این روش درمانی در مسیر بهبود سرطان عبارت است از:
- اهداف درمانی
- کنترل بیماری
- تسکین علائم
اهداف درمانی
شیمی‌درمانی قادر است سلول‌های سرطانی را در هر نقطه از بدن تحت تأثیر قرار دهد. تأثیر داروهای شیمی درمانی یا سبب از بین بردن سلول‌های بدخیم می‌شود و یا رشد و تکثیر آن‌ها را متوقف می‌کند.
کنترل سرطان
گاهی هدف از شیمی درمانی کنترل سرطان است. در این موارد، شیمی‌درمانی برای کوچک کردن تومور و یا توقف رشد و گسترش سرطان استفاده می‌شود. تأثیر کنترلی شیمی درمانی به فرد مبتلا به سرطان کمک می‌کند که احساس بهتر و عمر طولانی‌تری داشته باشد. در بعضی موارد سرطان را نمی‌توان به‌طور کامل از بین برد اما می‌توان آن را مانند یک بیماری مزمن نظیر بیماری قلبی یا دیابت کنترل و مدیریت کرد.
تسکین علائم
یکی دیگر از کاربردهای شیمی‌درمانی در سرطان تأثیر قابل‌توجه آن در کاهش علائم سرطان است. به این روش، شیمی‌درمانی تسکین‌دهنده گفته می‌شود. زمانی که سرطان وارد مرحله پیشرفته شود سلول‌های سرطانی در بسیاری از بافت‌های بدن گسترش یافته‌اند و کنترل کردن آن‌ها دشوار خواهد بود. هدف از شیمی‌درمانی در چنین شرایطی ارتقای کیفیت زندگی و کاهش درد و سایر عوارض سرطان است. به‌عنوان مثال، شیمی درمانی برای کوچک کردن توموری که بافت‌های مجاور خود را تحت‌فشار گذاشته و عامل بروز درد شده، موثر است.
برنامه شیمی‌درمانی
تیم پزشکی با همکاری هم بهترین برنامه درمانی را متناسب با شرایط بیمار و مرحله سرطان آماده می‌کنند. در برنامه درمان تعداد دوره‌های شیمی‌درمانی، مدت زمان آن‌ها و نحوه تجویز داروها لحاظ می‌شود. همه این تصمیمات به نوع سرطان، محل آن، میزان بزرگی تومور و انتشار آن در بدن بستگی دارد.
بعضی از سرطان‌ها را می‌توان با یک داروی شیمی درمانی درمان کرد اما اغلب چندین دارو به‌صورت ترکیبی (شیمی درمانی ترکیبی) مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولاً ترکیب چند داروی ضد سرطان موجب هم‌افزایی و تقویت مبارزه با سلول‌های بدخیم می‌شود. از مزایای دیگر شیمی درمانی ترکیبی کاهش احتمال مقاوم شدن سرطان به داروهای شیمی‌درمانی است.
در بعضی موارد، شیمی‌درمانی به‌تنهایی برای درمان سرطان کفایت می‌کند اما اغلب نیاز است که این روش همراه با جراحی و پرتودرمانی مورد استفاده قرار گیرد و گاهی نیز با داروهای دیگر مانند داروهای هدفمند، هورمون درمانی و ایمونوتراپی همراه شود. از کاربردهای شیمی‌درمانی در درمان سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- شیمی‌درمانی به‌تنهایی و یا همراه با پرتودرمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور
- پس از جراحی برای کمک به کشتن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده در بدن
- همراه با سایر داروها مثل ایمونوتراپی و درمان هدفمند به‌منظور حذف سلول‌های سرطانی
دارو های شیمی درمانی
بیش از ۱۰۰ داروی مختلف برای انواع شیمی درمانی طراحی و تولیدشده است. این داروها اگرچه عوارض جانبی دارند اما به چرخه سلولی و اهداف مولکولی در تومورها حمله می‌کنند و رشد و تکثیر سرطان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. استفاده ترکیبی از داروهای شیمی‌درمانی قدرت مبارزه با سرطان و عملکرد درمان را افزایش می‌دهد. از انواع اصلی داروهای شیمی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- داروهای آلکیله کننده
- آنتی‌متابولیت‌ها
- آنتی بیوتیک‌های ضد سرطانی
- عوامل مهارکننده توپوایزومراز
- فاکتورهای مهارکننده میتوز
- آلکالوئیدهای گیاهی
در برخی موارد، انتخاب نوع دارو، دوز و زمان‌بندی شیمی‌درمانی بر اساس مطالعات پیشین مشخص و واضح است اما در مواردی نیز ممکن است اطلاعات کامل در این زمینه وجود نداشته باشد و یا بیمار علاوه بر سرطان به مشکلات دیگری نیز دچار باشد.