تشخیص سلول‌های سرطانی چگونه انجام می‌شود؟

سرطان یکی از بیماری‌های پیچیده و تهدیدکننده زندگی است که تشخیص به‌موقع آن می‌تواند تأثیر بسزایی در موفقیت درمان داشته باشد. فرآیند تشخیص سلول‌های سرطانی شامل روش‌های متعددی از جمله آزمایش خون، تصویربرداری پزشکی و نمونه‌برداری است. در این مقاله، به بررسی روش‌های اصلی تشخیص سرطان و احتمال موفقیت هرکدام می‌پردازیم.

1. بررسی اولیه و معاینات پزشکی

هنگامی که پزشک به وجود سلول‌های سرطانی در بدن مشکوک شود، ابتدا یک بررسی جامع شامل معاینه فیزیکی و دریافت سابقه پزشکی بیمار را انجام می‌دهد. این بررسی می‌تواند شامل:

• شناسایی علائم بالینی مانند کاهش وزن غیرطبیعی، ضعف مفرط، تغییرات پوستی و دردهای مداوم باشد.
• ارزیابی تغییرات در عملکرد اندام‌های مختلف بدن.
• بررسی وجود علائم عصبی در صورت احتمال متاستاز مغزی.

2. آزمایش‌های خون و نشانگرهای توموری

آزمایش خون یکی از روش‌های اولیه تشخیص سرطان است. این روش می‌تواند به شناسایی تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های خونی و بررسی عملکرد اندام‌های مختلف مانند کبد و کلیه کمک کند. برخی از نشانگرهای توموری که در آزمایش خون بررسی می‌شوند عبارتند از:

• آلفا فتوپروتئین (AFP): برای سرطان کبد و بیضه.
• آنتی‌ژن سرطانی 125 (CA-125): برای سرطان تخمدان.
• آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA): برای سرطان پروستات.
• CEA و CA 19-9: برای سرطان‌های دستگاه گوارش.

با این حال، آزمایش‌های خون به‌تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیستند و معمولاً همراه با سایر روش‌های تصویربرداری انجام می‌شوند.

3. روش‌های تصویربرداری برای تشخیص سرطان

سی‌تی اسکن یک روش پیشرفته تصویربرداری است که به پزشکان اجازه می‌دهد تومورها را در بخش‌های مختلف بدن شناسایی کنند. این روش معمولاً برای تشخیص سرطان‌هایی مانند سرطان ریه، مغز و شکم استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : متخصص شیمی درمانی در اصفهان

ام‌آرآی با استفاده از میدان‌های مغناطیسی قوی، تصاویر دقیقی از ساختارهای بدن ارائه می‌دهد. این روش به‌ویژه در تشخیص تومورهای مغزی، سرطان پستان و سرطان پروستات مفید است. علاوه بر این، ام‌آرآی می‌تواند جریان خون به مناطق مختلف مغز را بررسی کند و علائم آسیب‌های ناشی از سرطان را نشان دهد.

در این روش از مواد رادیواکتیو برای مشاهده فعالیت متابولیکی سلول‌های بدن استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی معمولاً فعالیت متابولیکی بیشتری دارند، بنابراین پت اسکن به تشخیص سرطان در مراحل اولیه و ارزیابی میزان گسترش آن کمک می‌کند.

ماموگرافی یک روش تصویربرداری تخصصی برای تشخیص سرطان پستان است. این روش به زنان توصیه می‌شود تا به‌طور منظم برای بررسی تغییرات در بافت پستان از آن استفاده کنند.

4. نمونه‌برداری (بیوپسی)

بیوپسی به معنای گرفتن نمونه‌ای از بافت مشکوک و بررسی آن زیر میکروسکوپ است. این روش قطعی‌ترین راه برای تأیید تشخیص سرطان است. انواع مختلف بیوپسی عبارتند از:

• بیوپسی با سوزن ظریف (FNA): برای بررسی توده‌های سطحی مانند گره‌های لنفاوی.
• بیوپسی با سوزن ضخیم (Core Biopsy): برای نمونه‌گیری از بافت‌های عمقی‌تر.
• بیوپسی باز (Excisional Biopsy): شامل برداشتن کل توده برای بررسی بیشتر.

5. درمان سرطان متاستاتیک مغز

اگر سرطان به مغز گسترش یابد، درمان‌ها معمولاً شامل کاهش آسیب مغزی، افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی بیمار هستند. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

استروئیدها می‌توانند تورم ناشی از تومور را کاهش دهند و برخی علائم مانند سردرد و مشکلات عصبی را بهبود بخشند، اما تأثیری بر درمان سرطان ندارند.

در برخی موارد، امکان برداشتن تومورها از طریق جراحی وجود دارد. این روش می‌تواند طول عمر بیمار را افزایش دهد، اما تومورها ممکن است مجدداً رشد کنند.

بیشتر بخوانید : درمان سرطان دستگاه گوارش در اصفهان

پرتودرمانی می‌تواند با استفاده از اشعه، سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و کوچک کند. در برخی موارد، پرتودرمانی کل مغز برای درمان متاستازهای مغزی به کار می‌رود.

این روش با دقت بالا، تشعشع را مستقیماً به تومور هدایت می‌کند و عوارض کمتری نسبت به پرتودرمانی کل مغز دارد.

برخی از سرطان‌ها به داروهای خاصی حساس هستند و شیمی‌درمانی ممکن است در این موارد مؤثر باشد. امروزه، درمان‌های هدفمند که فقط سلول‌های سرطانی را مورد حمله قرار می‌دهند، در حال توسعه هستند.

6. حمایت روانی و کیفیت زندگی بیماران

تشخیص سرطان، به‌ویژه در مراحل پیشرفته، می‌تواند از نظر روحی و روانی تأثیرات منفی بر بیمار و خانواده او داشته باشد. استفاده از روان‌درمانی، گروه‌های حمایتی و حمایت خانواده می‌تواند به بیماران کمک کند تا با این چالش کنار بیایند. برنامه‌ریزی برای مراقبت‌های پایان زندگی نیز از جنبه‌های مهمی است که نباید نادیده گرفته شود.

7. پیش‌آگهی و میزان بقای بیماران

نرخ بقای بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک مغز در سال‌های اخیر به دلیل پیشرفت‌های پزشکی و فناوری بهبود یافته است. به‌عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که 9 درصد از زنان و 3 درصد از مردان مبتلا به متاستاز مغزی بیش از یک سال زنده مانده‌اند. در افرادی که تحت درمان رادیوسرجری استریوتاکتیک قرار گرفته‌اند، میزان بقا بهتر بوده است.

نتیجه‌گیری :

تشخیص زودهنگام سرطان با استفاده از روش‌های تصویربرداری، آزمایش خون و نمونه‌برداری می‌تواند تأثیر زیادی در موفقیت درمان داشته باشد. با توجه به پیشرفت‌های اخیر در زمینه پرتودرمانی و درمان‌های هدفمند، امید به زندگی بیماران مبتلا به سرطان‌های پیشرفته نیز افزایش یافته است. با این حال، حمایت‌های روانی و برنامه‌ریزی برای بهبود کیفیت زندگی بیماران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین، تشخیص به‌موقع و انتخاب بهترین روش درمانی، نقش کلیدی در مدیریت سرطان دارد.

برای ویزیت و رزو نوبت کلیک کنید