تفاوت تومور گلیوما و گلیوبلاستوما: نگاهی تخصصی به جنبه‌های تشخیصی و درمانی
تفاوت تومور گلیوما و گلیوبلاستوما: نگاهی تخصصی به جنبه‌های تشخیصی و درمانی
تومورهای مغزی از انواع مختلفی تشکیل شده‌اند که هرکدام ویژگی‌ها، رفتارها و نیازهای درمانی متفاوتی دارند. دو نوع رایج از این تومورها، گلیوما (Glioma) و گلیوبلاستوما (Glioblastoma) هستند که اگرچه به دلیل منشأ سلولی مشابه در دسته‌بندی نزدیک به هم قرار می‌گیرند، اما از جنبه‌های مختلف از جمله شدت، پیش‌آگهی و درمان تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت های اساسی بین تومور گلیوما و گلیوبلاستوما پرداخته می‌شود.
تعریف گلیوما
گلیوما به گروهی از تومورهای مغزی اطلاق می‌شود که از سلول‌های گلیال منشا می‌گیرند. سلول‌های گلیال نقش حمایتی در سیستم عصبی مرکزی دارند و شامل آستروسیت‌ها، الیگودندروسیت‌ها و سلول‌های اپندیمال هستند. گلیوماها بر اساس نوع سلول‌های منشأ و درجه تهاجمی‌بودن به چندین زیرگروه تقسیم می‌شوند:
- آستروسیتوما
- الیگودندروگلیوما
- اپندیموما
این تومورها ممکن است درجات مختلفی از شدت (Grade I تا IV) داشته باشند که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) تعیین می‌شود. گلیوماهای پایین‌درجه (Low-Grade) معمولاً رشد کندتری دارند، در حالی که گلیوماهای بالاد‌رجه (High-Grade) تهاجمی‌تر هستند.
بیشتر بخوانید : متخصص شیمی درمانی در اصفهان
تعریف گلیوبلاستوما
گلیوبلاستوما یا گلیوبلاستوما مولتی‌فرم (GBM)، یک نوع خاص و بسیار تهاجمی از گلیوما است که به‌عنوان درجه IV آستروسیتوما طبقه‌بندی می‌شود. این تومور در میان بدخیم‌ترین تومورهای مغزی قرار دارد و معمولاً رشد سریعی داشته و به سرعت به بافت‌های مجاور مغز گسترش می‌یابد.
تفاوت های اصلی بین گلیوما و گلیوبلاستوما
1. منشأ و درجه‌بندی
- گلیوما: شامل طیف وسیعی از تومورها با درجات مختلف از I تا IV است. این گروه می‌تواند شامل تومورهایی باشد که رشد آهسته‌ای دارند و کمتر تهاجمی هستند.
- گلیوبلاستوما: همیشه درجه IV است و بیشترین درجه بدخیمی را در بین گلیوماها دارد.
2. شدت تهاجم
- گلیوما: بسته به درجه، ممکن است رشد آهسته‌ای داشته باشد و به ندرت به خارج از مغز گسترش یابد.
- گلیوبلاستوما: بسیار تهاجمی است و توانایی گسترش سریع به بخش‌های مختلف مغز را دارد. این تومور همچنین دارای عروق خونی فراوانی است که به تغذیه آن کمک می‌کند.
3. پیش‌آگهی
- گلیوما: پیش‌آگهی به نوع و درجه تومور بستگی دارد. گلیوماهای پایین‌درجه معمولاً با جراحی و درمان‌های تکمیلی قابل کنترل هستند و بیمار می‌تواند عمر طولانی‌تری داشته باشد.
- گلیوبلاستوما: پیش‌آگهی بسیار ضعیف است. حتی با وجود درمان‌های پیشرفته، میانگین بقای بیماران معمولاً بین 12 تا 18 ماه است.
4. علائم بالینی
- گلیوما: علائم ممکن است به آهستگی ظاهر شوند و شامل سردرد، تشنج، و ضعف در اندام‌ها باشد.
- گلیوبلاستوما: علائم به دلیل رشد سریع و فشار بر مغز شدیدتر هستند و شامل سردردهای مقاوم به درمان، تهوع، اختلالات شناختی و تغییرات شخصیتی می‌شود.
بیشتر بخوانید : درمان سرطان دستگاه گوارش در اصفهان
5. درمان
- گلیوما: درمان بستگی به درجه دارد. در گلیوماهای پایین‌درجه، جراحی به همراه پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی ممکن است کافی باشد.
- گلیوبلاستوما: نیازمند درمان تهاجمی شامل جراحی برای برداشتن بیشترین حجم تومور، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی (معمولاً با تموزولوماید)، و درمان‌های هدفمند مانند مهارکننده‌های VEGF (مانند بواسیزوماب) است.
6. ویژگی‌های ژنتیکی
- گلیوما: ممکن است دارای جهش‌های ژنتیکی خاصی باشد که باعث ایجاد انواع مختلف آن می‌شود، از جمله جهش IDH در گلیوماهای پایین‌درجه.
- گلیوبلاستوما: اغلب فاقد جهش IDH است (نوع اولیه)، و دارای تغییرات ژنتیکی دیگری مانند جهش EGFR و حذف کروموزوم 10q است.
عوامل خطر
- گلیوما: عوامل خطر شامل ژنتیک، قرارگیری در معرض تابش و برخی بیماری‌های ارثی مانند سندرم لی-فرامنی است.
- گلیوبلاستوما: علاوه بر عوامل خطر گلیوما، سن بالاتر (معمولاً افراد بالای 60 سال) یک عامل کلیدی است.
اگرچه گلیوما و گلیوبلاستوما هر دو از سلول‌های گلیال منشأ می‌گیرند، اما تفاوت‌های عمده‌ای در شدت، رفتار بالینی، و پاسخ به درمان دارند. گلیوما یک اصطلاح کلی برای طیف وسیعی از تومورهای مغزی است که می‌تواند درجات مختلفی از شدت را شامل شود، در حالی که گلیوبلاستوما نوعی خاص از گلیوما با بالاترین درجه بدخیمی است. تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب برای هر دو نوع تومور اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند کیفیت و طول عمر بیماران را بهبود بخشد.
برای ویزیت و رزو نوبت کلیک کنید